Energie- en klimaatactieplan

De Balense gemeenteraad gaf in september 2021 groen licht voor het lokaal energie- en klimaatplan. Een maand later werd het Vlaams Lokaal Energie- en Klimaatpact ondertekend. Dit duo vormt de komende jaren onze leidraad om op lokaal vlak de klimaatdoelstellingen te behalen, een ambitie die we onderschreven met het Burgemeesterconvenant en Kempen 2030.

In november 2022 gaf de Balense gemeenteraad groen licht voor de ondertekening van het Vlaams Lokaal Energie- en Klimaatpact (LEKP) 2.0. Een jaar na de lancering van het eerste LEKP, schakelden we hiermee al een versnelling hoger. De klimaatverandering treft ons namelijk sneller en intenser dan verwacht en de keuzes die in dit decennium gemaakt worden, zullen bepalend zijn om de overgang naar een klimaatneutrale samenleving in te zetten.

Eén van de belangrijkste aanvullingen in het nieuwe pact is de verdere CO2-vermindering. Voor de gebouwen en technische infrastructuur van het lokale bestuur zelf wordt deze verhoogd van -40% naar -55% CO2-emissies tegen 2030 t.o.v. 2015. De primaire energiebesparingsdoelstelling wordt aangescherpt naar -3% per jaar vanaf 2023.

Energie- en klimaatplan

Ook dit jaar weer hebben de wateroverlast en andere extreme weersomstandigheden ons met de neus op de feiten gedrukt: het wordt hoog tijd dat we de klimaatverandering een halt toeroepen. Iedereen zal hiervoor zijn steentje moeten bijdragen, om zo de toekomst van onze kinderen, kleinkinderen en de volgende generaties te verzekeren. Want er is maar één planeet Aarde en die moeten we koesteren!

Plannen richting een koolstofvrije samenleving

Het lokaal energie- en klimaatplan van Balen, dat werd opgesteld in samenwerking met IOK en provincie Antwerpen, is een belangrijke stap richting onze ultieme klimaatambitie: een koolstofvrije samenleving tegen 2050. Het eerste grote doel is om tegen 2030 de lokale CO2-uitstoot met 40% te verminderen, ten opzichte van 2011. Dat wil zeggen dat er in Balen in 2030 nog maximum ca. 46.600 ton CO2 uitgestoten wordt, tegenover ca. 77.728 ton in 2011.

Daarnaast maken we de gemeente klimaatbestendiger door bv. bomen aan te planten, te ontharden, ruimte te maken voor water, te ventileren, wateropname te beheersen en klimaatrisico’s af te schermen.

Bovendien willen we voor iedereen toegang tot veilige, duurzame en betaalbare energie garanderen. We buigen de stijgende energievraag om naar een daling en werken mee aan het regionale doel om 32% van de plaatselijke energievraag (elektriciteit en warmte) regionaal te produceren met hernieuwbare energiebronnen tegen 2030.

Met het ondertekenen van het Lokaal Energie- en Klimaatpact van de Vlaamse overheid zet de gemeente in op vergroening, energiebesparende renovaties en hernieuwbare energieprojecten, koolstofvrije (deel)mobiliteit en aandacht voor de droogteproblematiek.

Hoe realiseren we onze ambities?

Tot zover de theorie, hoe gaan we deze doelstellingen in Balen concreet waarmaken? Dat kunnen we het best duidelijk maken aan de hand van enkele voorbeelden uit de praktijk.

• vergroening

Laat ons om te beginnen een boompje opzetten over vergroening. Dit najaar kon elk Balens gezin een gratis boom bestellen via de actie ‘1.001 bomen’. Dit kwam bovenop ‘Behaag onze Kempen’, waarmee je jaarlijks streekeigen plantgoed kan aankopen. Sinds juli kunnen Balenaars ook een ‘Tegeltuin’ aanvragen, waarbij ze een straattegel laten wegnemen en in de plaats klimplanten en bodembedekkers laten groeien.

• hernieuwbare energie en energiebesparing

Qua hernieuwbare energie liet het gemeentebestuur de voorbije jaren al op heel wat gemeentelijke gebouwen zonnepanelen leggen. Ook de Balense gezinnen zetten volop in op zonne-energie. Zo wekte de Balense bevolking in 2018 nog het meeste zonne-energie op van de provincie Antwerpen. Met de komst van 2 windmolens op het Pidpa-terrein achter het Pakawi Park in Olmen, hebben we binnenkort een hernieuwbaar energieproject waarin iedereen de kans krijgt om in te stappen. Met initiatieven zoals de HUISdokter kunnen burgers ook gratis advies krijgen om energie te besparen.

• (deel)mobiliteit

Wat betreft deelmobiliteit lanceerde de gemeente Balen in 2019 al de Cambio deelauto’s. Eerder werden ook de eerste publieke laadpalen voor elektrische wagens geïnstalleerd. De voorbije jaren werd er ook fors geïnvesteerd in de (her)aanleg van veilige (en meestal vrijliggende) fietspaden langsheen de belangrijkste doorgangswegen. En met recente projecten als Bike2School (beloning voor kinderen die naar school fietsen, steppen of wandelen) en ‘Met Belgerinkel naar de Balense Winkel’ (met de fiets of te voet lokaal winkelen en consumeren) worden duurzame verplaatsingen gepromoot.

• droogteproblematiek

Om de droogteproblematiek aan te pakken kunnen Balenaars subsidies krijgen als ze de verharding in hun voortuin vervangen door gazon en (streekeigen) planten. Het is ook belangrijk om regenwater op te vangen voor hergebruik. De groepsaankoop regenwaterton i.s.m. IOK speelt hierop in.