Vraag hier een vlinder voor een sterrenkind aan
De begraafplaatsen van Balen-Centrum en Rosselaar hebben sinds het najaar van 2023 een vlindermonument. Nabestaanden van sterrenkinderen kunnen hier tegen betaling een vlinder, met voornaam en jaar van overlijden, laten plaatsen. Tegen eind 2024 komt er ook een vlindermonument op de begraafplaatsen in Olmen en Hulsen.
Sterrenkinderen is een benaming die gegeven wordt aan kindjes die dood geboren worden. De gemeente hoopt dat deze plaats voor ouders en nabestaanden een plek kan zijn om te rouwen, na te denken om wat was of wat had kunnen zijn.
Aanvraag vlinder
Achter het monument staan grote zuilen, waarop kleine vlinders kunnen worden aangebracht. Rechtstreekse nabestaanden van sterrenkinderen kunnen via het e-loket tegen betaling (100 euro) een vlinder aanvragen, met daarop de voornaam, eventueel de initialen van de familienaam en het jaar van overlijden. Er is keuze uit drie soorten vlinders (zie onder). Alle sterrenkinderen - ook uit het (verre) verleden - komen hiervoor in aanmerking, zolang de nabestaanden een band hebben met Balen.
Plaatsing
Zodra de gemeentelijke diensten de vlinder hebben aangemaakt en geplaatst aan het monument, verwittigen zij de aanvrager. Deze krijgt vervolgens een factuur om de betaling in orde te maken. Vlinders aangevraagd uiterlijk 19 oktober 2023, worden voor Allerheiligen (1 november 2023) uitgehangen. Het plaatsen van de vlinders gebeurt in chronologische volgorde van de aanvraag.
Naamplaatje
Wanneer op termijn alle zuilen vol hangen met vlinders en er ruimte moet worden vrijgemaakt, krijgt de aanvrager, wiens vlinder het langste op zuil hangt, een seintje om de vlinder te komen afhalen en meenemen naar huis. Op dat moment krijgt het sterrenkind een naamplaatje op de zuil. Alle sterrenkinderen behouden zo minimum 30 jaar een plaats op het gedenkteken.
Vlinder als symbool
Vlinders staan symbool voor transformatie, van eitje over rups tot het ontpoppen in een mooie vlinder die onbezorgd en speels de wijde wereld invliegt. Ze worden vaak aanzien als boodschapper, als teken van onze dierbare overledenen. Het monument, met een grote en kleine vlinder in een cirkel op een zuil, staat bol van de symboliek.
De cirkel symboliseert de levensloop, de opening in de cirkel verwijst naar het overlijden, naar het niet voltooien.
De grote vlinder staat voor de ouders, maar ook alle mensen die het kind herinneren, nooit loslaten en meedragen in hun gedachten: zij waken over het kind.
Het kleine vlindertje geeft uitdrukking aan de schoonheid en de vreugde van het kind zelf. Hoe jong een kindje ook sterft, het heeft voor vreugde gezorgd in het leven van veel mensen.
De stevige voet van het monument verwijst naar de steun. Mensen die een kind verliezen, hebben steun nodig: loop zeker niet in een boog om hen heen. We hopen dat het monument mensen er ook toe aanzet om anderen te steunen, want rouwen om een kind gaat nooit over.
Op de herdenkingszuil van beide monumenten werd een bezinningstekst aangebracht. Na een zoektocht in het voorjaar van 2023 werd dit gedicht van SMOOJ geselecteerd:
met jouw allermooiste vleugels
breng je kleur in al het zwart
dansend als een vlinder
door de lucht en
in ons hart
Het monument is vervaardigd uit cortenstaal, dat door het erg trage roestproces steeds mooier wordt en een lange levensduur heeft.
Rond het monument staan planten die vlinders aantrekken.
De bezinningsplek is ontworpen in de vorm van het yin en yang-teken: symbool van tegengestelden die mekaar aanvullen, van hoop en verlies, van leven en dood.
Er is ook een rustbank voorzien om alleen of met dierbaren stil te staan bij het verdriet en het verlies en zo troost te vinden. Er is ook een houten plateau waar tijdelijk eventueel tekeningen of beertjes kunnen gelegd worden. Deze worden evenwel regelmatig opgeruimd om de sereniteit van deze bezinningsplek te behouden.