Het gasthuis is gebouwd op eigendom van het vroegere laathof 'Reyt' (bezit van de Abdij van Averbode). De Abdij stelde deze grond in 1630 ter beschikking voor het oprichten van een pastorij. Deze moest de pastorij vervangen die in Scheps door brand vernield was.
Enkele eeuwen later, in 1903, veranderde het gebouw van pastorij naar een onderkomen voor de gendarmerie. Bij de inval van het Duitse leger, in 1915, werd het echter in brand gestoken en totaal vernield.
Vijftien jaar later begon de gemeente met de heroprichting van het bouwwerk. Dit gaf enkele kloosterlingen in 1936 de kans om een ziekenhuis op te richten, waar zij ook bejaarden onderbrachten. Zij deden dit onder toezicht van het C.O.O. (de Commissie voor Openbare Onderstand, zoals het ocmw vroeger heette). Deze ijverige zusters waren afkomstig uit Deinze-Gent en behoorden tot de orde van Sint-Vincentius a Paulo. Dat zag je goed aan de klederdracht. Terwijl onze plaatselijke zusters zich kleedden in het zwart met lage zwarte kap, droegen deze zusters een blauw kleed en een grote witte vliegkap.
Omwille van slechte infrastructuur werd het gasthuis begin jaren veertig afgekeurd. Het toenmalige C.O.O. werd voor de keuze gesteld: ziekenhuis of rusthuis. Omdat er in deze oorlogsperiode meer behoefte was aan een opvangcentrum voor bejaarden en voor kinderen van overleden of gescheiden ouders, kozen ze voor een rusthuis. Oorlogsgewonden konden er echter nog steeds terecht om verzorgd te worden door Balense dokters.
In 1985 bouwde de gemeente Balen een nieuw OCMW-rusthuis vlak achter het 'oude' gasthuis. Enkele jaren later, in 1994, ging men over tot de renovatie van het gasthuis en werd het gebouw ingericht met sociale woningen en appartementen.
De stijl van het gasthuis, alsook die van de kleine kapel en afzonderlijke aalmoezenierswoning (beiden afgebroken), is een voor die tijd moderne stijl. Het onderging sterk de invloed van de Hollandse openbare gebouwen uit het einde van de vorige eeuw.
(bron: Erfgoed Balen vzw)