Sinds 1 januari wordt een deel van je elektriciteitsrekening (gemiddeld zo'n 7%) bepaald door de manier waarop je elektriciteit verbruikt: wie met hoge pieken verbruikt, zal meer betalen dan iemand die zijn verbruik gelijkmatiger verdeelt. Op deze manier kan de energiebevoorrading beter gegarandeerd worden zonder dat er grote investeringen moeten gedaan worden (die waarschijnlijk ook doorgerekend gaan worden). Je hebt dit deeltje dus zelf in de hand: als je een beetje uitkijkt, kan je met het nieuwe tarief goedkoper af zijn.
Het is daarbij belangrijk dat je verstandig omspringt met de grootverbruikers in je huis die voor stroompieken zorgen. Vermijd dus zoveel mogelijk om tegelijk vaatwasser, wasmachine, droogkast, oven en/of kookplaat te gebruiken. Daarnaast kan ook een warmtepomp, elektrische warmwaterboiler, sauna, verwarmd zwembad en het opladen van een elektrische wagen voor een stroompiek zorgen.
Vroeger werd je stroomfactuur bijna volledig verrekend op basis van de hoeveelheid elektriciteit die je verbruikt — uitgedrukt in kilowattuur (kWh). Sinds Nieuwjaar wordt een stukje van je factuur aangerekend op basis van de hoeveelheid elektriciteit die je tegelijk verbruikt. Het zogenoemde piekverbruik.
Voor huizen met een digitale meter wordt een gemiddeld piekverbruik berekend op basis van de verbruiksgegevens die per kwartier digitaal worden opgemeten.
Voor huizen met een analoge meter (oude klassieke zwarte meter) wordt voorlopig gewerkt met een vast bedrag dat overeenkomt met een verbruik van 2,5 kWh. Op termijn verdwijnen de analoge meters: vanaf 2025 kan je niet meer weigeren en tegen 2019 moet iedereen een digitale meter hebben.
Het capaciteitstarief is niet van toepassing op het sociaal tarief.
Op de website van de VREG leggen ze uit hoe het capaciteitstarief wordt berekend.
Het Radio2-programma 'De Inspecteur' legt uit wat het capaciteitstarief juist is.
Ook VRT NWS geeft antwoorden op vragen die het capaciteitstarief oproept.
Geen onderscheid meer voor netkosten dag en nacht
Vanaf 1 januari 2023 is er ook geen onderscheid meer in de distributienettarieven voor dag- en nachtverbruik. Let wel: dit geldt dus enkel voor de netkosten (eigenlijk een soort van abonnementskosten), de kosten voor je verbruik maakt nog wel een onderscheid tussen je dag- en nachtverbruik, afhankelijk van je energiecontract.